Angst en Faalangst

Begrijpen, Doorbreken en Herstel

Angst en faalangst zijn twee veelvoorkomende psychische klachten die ons vermogen om voluit te leven kunnen beïnvloeden. Angst is een natuurlijke emotie die ons waarschuwt voor gevaar en ons helpt te overleven, maar het kan problematisch worden wanneer het ons dagelijks leven gaat beheersen. Faalangst daarentegen is een specifieke vorm van angst, gericht op de angst om niet te voldoen aan verwachtingen, fouten te maken of te falen. Beide kunnen je belemmeren om doelen te bereiken en relaties of werkprestaties beïnvloeden. Gelukkig bieden therapie en coaching effectieve manieren om met deze angsten om te gaan en meer vrijheid en zelfvertrouwen te ontwikkelen.

Symptomen van angst

Angst manifesteert zich op veel manieren en kan variëren van een gevoel van ongemak of nervositeit tot intense paniek. Vaak herken je angst door zowel lichamelijke als emotionele symptomen, zoals:

• Hartkloppingen, transpireren en een versnelde ademhaling

• Verhoogde spierspanning of het gevoel "op scherp" te staan

• Gevoelens van onrust, bezorgdheid of een dreigend gevoel van gevaar

• Vermijdingsgedrag of het vermijden van situaties die angst oproepen

Deze symptomen zijn het resultaat van het lichaam dat zich voorbereidt op een "vecht- of vluchtreactie." Hoewel deze reactie in gevaarlijke situaties nuttig kan zijn, wordt het problematisch wanneer angst ook in alledaagse situaties optreedt, waardoor het leven wordt ingeperkt.

Symptomen van faalangst

Faalangst heeft een specifiekere focus en komt vaak naar voren in situaties waarin prestaties of beoordelingen een rol spelen. Bij faalangst zijn er verschillende kenmerken die deze klacht typeren:

• Overmatige bezorgdheid over het maken van fouten of niet voldoen aan verwachtingen

• Een drang om alles perfect te doen en een sterke angst voor afwijzing of kritiek

• Vermijden van uitdagingen of het vermijden van situaties waarin je kunt falen

• Het gevoel jezelf te moeten bewijzen, vaak in combinatie met minder zelfvertrouwen en een negatieve zelfbeeld

Faalangst kan zich zowel op school, werk als in sociale situaties manifesteren. Mensen met faalangst kunnen zich beperkt voelen in hun groei en ontwikkeling, omdat ze risico’s vermijden of niet durven te falen.

Overeenkomsten en verschillen tussen angst en faalangst

Hoewel angst en faalangst beiden gevoelens van ongemak en vermijding met zich meebrengen, zijn er enkele belangrijke verschillen. Angst is vaak algemener en kan op veel verschillende situaties en objecten gericht zijn, terwijl faalangst specifiek draait om de angst om niet aan verwachtingen te voldoen of tekort te schieten. Daarnaast wordt faalangst vaak versterkt door negatieve zelfovertuigingen en een sterke innerlijke criticus, wat bij algemene angst niet altijd het geval is. In therapie kunnen we jouw specifieke situatie verder onderzoeken, maar wellicht herken je jezelf in de volgende punten juist wel of niet.

Overeenkomsten:

• Beide gaan gepaard met sterke gevoelens van stress en vermijding

• Zowel angst als faalangst kunnen een negatieve invloed hebben op zelfvertrouwen en prestaties

• Beide hebben lichamelijke symptomen, zoals spanning en onrust

Verschillen:

• Angst is vaak breder van aard en kan losstaan van specifieke prestatieverwachtingen, terwijl faalangst specifiek gericht is op het vermijden van fouten en afwijzing.

• Bij faalangst is perfectionisme en de druk om te voldoen aan verwachtingen meestal een sterkere factor, terwijl bij algemene angst de focus kan liggen op controleverlies of gevaar.

Wat zijn de oorzaken van angst en faalangst?

Beide klachten kunnen zowel interne als externe oorzaken hebben. Externe factoren kunnen bijvoorbeeld stressvolle situaties, hoge prestatiedruk, of negatieve ervaringen uit het verleden zijn. Interne oorzaken zijn vaak minder bewust en kunnen variëren van beperkende overtuigingen en negatieve zelfbeelden tot onverwerkte trauma's of onzekerheden.

Bij faalangst speelt vaak een geschiedenis van hoge verwachtingen of perfectionisme een rol. Deze angsten worden vaak versterkt door een innerlijke criticus of een "pusher," die ons continu aanspoort om perfect te presteren. Bij algemene angst spelen vaak gevoelens van controleverlies of existentiële onzekerheid een rol, die kunnen worden versterkt door onderliggende overtuigingen of eerdere traumatische ervaringen.

Wat kan een psycholoog of coach voor jou doen?

In therapie en coaching hanteren we een op maat gemaakte benadering, afgestemd op de specifieke aard van de angst of faalangst en de persoonlijke situatie. Beide angsten hebben baat bij technieken om bewustwording en veerkracht te vergroten, maar de aanpak varieert per klacht.

Behandeling van Angst

Bij angst ligt de focus op het leren omgaan met gevoelens van controleverlies en het verminderen van de intensiteit van de angstreactie. Hierbij zetten we technieken in zoals:

• Ademwerk en lichaamsgerichte therapie: Deze helpen om angst fysiek te verminderen door spanning los te laten en beter te leren omgaan met stress.

• Cognitieve en gedragsgerichte technieken: Om negatieve gedachten te herkennen en te vervangen door meer helpende gedachten.

• Hypnotherapie en regressie: Hiermee kunnen we diepere oorzaken en overtuigingen aanpakken die angst in stand houden. Deze technieken helpen om het onbewuste te betrekken en oude patronen los te laten.

Behandeling van Faalangst

Bij faalangst richten we ons specifiek op perfectionisme, zelfvertrouwen en het verminderen van de innerlijke druk om altijd te moeten presteren. Hierbij zetten we in op:

• Voice Dialogue en delenwerk: Door deze technieken kun je leren om te gaan met de kritische innerlijke stemmen, zoals de 'pleaser' of 'pusher,' die faalangst kunnen versterken.

• Cognitieve gedragstherapie en zelfcompassie-oefeningen: Om beperkende overtuigingen te veranderen en een gezonder zelfbeeld te ontwikkelen.

• Exposure- en prestatietraining: Om te oefenen met het omgaan met angstige situaties, zodat je stap voor stap minder afhankelijk wordt van perfectie en zelfkritiek. Denk hierbij aan rollenspellen of communicatie oefeningen.

Hierboven staan een paar therapievormen beschreven die wij vaak toepassen. Uiteraard verschilt de behandeling per persoon. Omdat angst en faalangst vaak diepe, onbewuste wortels hebben, is het werken met het onderbewuste een belangrijk onderdeel in de behandeling. Met ademwerk, lichaamsgerichte therapie en eventueel psychedelische therapie kunnen we diepgewortelde patronen en emoties aan het licht brengen. Dit maakt het mogelijk om angsten op een fundamenteel niveau te verwerken en om te zetten in positieve energie. Deze technieken zorgen ervoor dat je niet alleen de symptomen, maar ook de kern van de angst aanpakt, zodat je op een duurzame manier vrijer kunt leven.

Het pad naar vrijheid en zelfvertrouwen

Angst en faalangst kunnen beperkend zijn, maar met de juiste aanpak is het mogelijk om deze gevoelens om te zetten in kracht en zelfvertrouwen. Therapie en coaching helpen je om je angsten te begrijpen, onderliggende patronen te doorbreken en nieuwe vaardigheden te ontwikkelen, zodat je het leven met meer rust, plezier en zelfvertrouwen tegemoet kunt treden.

Meer weten over De Psychonaut? Klik hier